- CRYSTALLINA Pocula
- CRYSTALLINA Poculaapud Statium, l. 3. Sylv. 4. in Coma Earini, v. 57.--------- hic pocula magnoPrima duci, murrasque graves, crystallaque portatCandidiore manu -------maximo olim in pretio, ut et alia ex eo vasa. Solinus, c. 20. extr. Illic (in Scythia) et crystallus, quem licet pars maior Europae et particula Asiae subministrent, pretiosissimum tamen Scythia edit. Multus ad pocula destinatur, quamlibet nihil aliud, quam frigidum pati possit. Sexangulus invenitur. Qui eligunt, purissimum captant, ne quid rusum, neve nubilium vel spumis obsitum arceat perspicuitatem: tum ne duritia iustô propensior obnoxium fragilitati magis faciat --- Livia Augusti ad magnitudinem 150 librarum inter Capitolina donaria crystallum dicavit. Atque hi calices purissimi erant, quos ἀκεντήτους, uti diximus supra in voce Ancenteta. Caelabantur enim tantum vitiosi, qui videl. capillamentum habebant rimae simile, unde fiebant Calices diatreti, qui et, cum caelareutur, saepe frangebantur, praecipue si nimia crystalli duritia esset, quaeque caelo resisteret. Neque vero κρυςτάλλινα solum, sed et κρυςταλλοφανῆ, h. e. vitrea, sed instar crystalli candida, pocula caelabantur: quorum usus ad potandum, pulsô aurô et argentô, magnopere apud Romanos fuit frequens. Crystalla itidem vocavit Martialis, l. 12. Epigr. 75. v 1.Quum tibi Niliacus portet crystalla cataplus,Sunt mihi de Circo pocula Flaminio.Confiebant nempe ista in Alexandria et pretiosa magnopere erant; cum, quae Romae fierent, asse venderentur. Hinc Strabo vitri, quod in Aegypto conficiebatur, πολυτελεῖς κατακευὰς appellat et πολυχρόους. At idem Vitriarios Romanos multa adinvenisse tradit ad facilitatem vitri conficiendi vilitatemque. Hodie Veneti vitrarii, ex cineribus herbae Kali seu Vitrariae crystallina nitidissima acpretiosissima efficiunt etc. Quam in rem vide Salmas. ad Solin. p. 203. et seqq. nec non 1092 et seqq. De vitro autem illo, quod in candido tralucens crystallum quam proxime imitabatur, cuique inter vitri genera ac colores maximum honorem atque pretium fuisse, vel inde patet, quod calices hi tam care venderentur, adi Plin. l. 36. c. 26. Idem erat crystallum, quô tinctô adulterabantur gemmae Indis, vitrum nempe κρυςταλλοφανὲς, seu in candido translucens, apud eund. l. 37. c. 5. de Smaragdis etc.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.